Πέμπτη 7 Ιουλίου 2016

Η περιστερά ως ιερό σύμβολο στα Μινωικά μυστήρια.


...Ο Άρθουρ Έβανς εξηγεί με βάση τα ευρήματα των ανασκαφών την σημασία των τριών στηλών της αίθουσας του Ιεροφάντη στις μυσταγωγικές λατρείες των Μινωιτών:

«…Από όλα αυτά τα λείψανα, το μεγαλύτερο ενδιαφέρον από θρησκευτικής απόψεως παρουσιάζει ένα σύνολο από πήλινα αντικείμενα, που ανήκαν σε κάποιο θρησκευτικό οικοδόμημα, μεγαλύτερο από τα άλλα. 

Αποτελείται από τρεις στήλες με κοινή βάση, σε κάθε μία από τις οποίες και επάνω από το τετραγωνικό κιονόκρανο της, στηρίζονται τα στρογγυλά άκρα ενός ζεύγους δοκών επάνω στις οποίες κάθεται μία περιστέρα. Το τετραγωνικό αυτό κιονόκρανο και οι δοκοί που στηρίζονται επάνω του, πρέπει να θεωρηθούν ότι παριστάνουν σε μικρογραφία τα δοκάρια της στέγης και τον θριγκό ενός κτηρίου. 

Με άλλα λόγια, πρόκειται περί των στηλών του Οίκου, τα δε περιστέρια είναι το εξωτερικό και ορατό σημείο της θείας παρουσίας και προστασίας…..


Τα καθισμένα πουλιά, συμβολίζουν και σε αυτήν την περίπτωση την κάθοδο της θεότητας στο αντικείμενο που κάθονται. Μερικές φορές όπως στα παραπάνω παραδείγματα, ο βαιτυλικός κιών ή το κελί εγκλείουν την θεότητα.

Η περίφημη σκηνή της σαρκοφάγου της Αγίας τριάδας παριστάνει κορακοειδή πουλιά, που κατέβηκαν με τελετουργικούς εξορκισμούς και σπονδές επάνω στον ιερό Διπλό Πέλεκυ, ο οποίος έτσι είναι κατά κάποιο τρόπο ‘φορτισμένος’ με θεϊκή ουσία. 


Τα περιστέρια που υπάρχουν στη χρυσή κύλικα των Μυκηνών και το κύπελλο του Νέστορος επαναλαμβάνουν την ίδια ιδέα. Αλλά το λατρευτικό αντικείμενο δεν ήταν το μόνο πού μπορούσε έτσι να καθαγιαστεί με το έμβλημα της καθόδου της πνευματικής δυνάμεως. 

Στην περίπτωση των χρυσών πλακών του τάφου της τρίτης ακτίνος των Μυκηνών, τα περιστέρια δεν επικάθονται μόνο στο ιερό, αλλά και στο κεφάλι γυμνής γυναίκας και επίσης φαίνονται να πετούν από τους ώμους της. 
Η κεντρική πήλινη μορφή, επίσης από το ιερό του Διπλού Πέλεκυ της Κνωσού, δείχνει το περιστέρι να κάθεται στο κεφάλι της. Σε αυτές τις περιπτώσεις έχουμε είτε εικόνες της ίδιας της περιστέρας- Θεάς, ενισχυμένης από ότι ήταν πιθανό ή παλαιότερη ζωομορφική της παράσταση, είτε εικόνες ιερειών, οι οποίες θεοποιούνται με την κάθοδο του πνεύματος με τη μορφή περιστέρας. 


Μέχρι ποίου σημείου οι πρωτογενείς Μινωικές θρησκευτικές ιδέες ήταν οικείες στο Σημιτικό πνεύμα, φαίνεται πάλι εδώ από την καταπληκτική αναλογία που διακρίνουμε καθαρά στο βάπτισμα στον Ιορδάνη ποταμό (*)  και από την εικόνα του Αγίου πνεύματος, το οποίο κατήλθε ‘εν είδει περιστεράς’, και εφώτησε τον Ιησού, σύμφωνα με την περιγραφή των Ευαγγελιστών. 

Αυτό που πρέπει να έχουμε υπό από όλους αυτούς τους συσχετισμούς είναι ότι η θεότητα δεν ενοικεί προσωρινά, με την κατάλληλη ιερουργία, μόνο στα άψυχα αντικείμενα, όπως π.χ ο κίων ή το ιερό όπλο, αλλά ότι το πνευματικό Ον μπορεί να εισέλθει μέσα στον ίδιο τον άνθρωπο, που είναι ο λάτρης ο ιερουργός, ο οποίος κατά αυτόν τον τρόπο γίνεται ‘άλλος Χριστός’»..

(*) Ο Γαλαξίας  μας πήρε το όνομα του σύμφωνα με την  αρχαία Ελληνική μυθολογία, από το γάλα που εκτινάχθηκε από τον μαστό της Ήρας, όταν ο Ερμής έβαλε κρυφά τον μικρό Ηρακλή να θηλάσει από αυτήν. Όταν Η Ήρα, αντιλήφθηκε την απάτη, έδιωξε βίαια το βρέφος, με αποτέλεσμα λίγο γάλα από τον μαστό της θεάς να χυθεί  στους Ουρανούς…

Έτσι ο Γαλαξίας  ήταν γνωστός στους αρχαίους ως  γνωστός και σαν γαλακτίτης κύκλος ή κύκλος και γάλα. Από τους Πυθαγορείους ονομαζόταν "οδός των ψυχών" ενώ από τον ποιητή Πίνδαρο αναφέρεται σαν "λιπαρά οδός" ή "δρόμος του Διός". Οι αρχαίοι Έλληνες τον ονομάζουν "Ηριδανό ποταμό" και μέχρι σήμερα λέγεται "Ιορδάνης ποταμός"…. Σε όλους τους λαούς και σε όλες τις εποχές οι ονομασίες του Γαλαξία θυμίζουν ποταμό ή δρόμο.

Απόσπασμα από το βιβλίο μου "Η χαμένη κιβωτός της αρχαίας Ελληνικής μυθολογίας και των Μυστηρίων". (εκδ. Γεωργιάδη 2003)


Δεν υπάρχουν σχόλια: