Και όμως γυρίζει...!

«Πρέπει να δεχόµαστε τους θεούς και να τους αφήνουµε όπως ο καθένας, σύµφωνα µε το νόµο και το έθιµο, είναι διατεθειµένος να αντιλαµβάνεται»
Πλούταρχος, Περί κοινών εννοιών προς Στωικούς, 1074, 31.

Ο πρώτος που ισχυρίστηκε ότι η Γη γυρίζει γύρω από τον Ήλιο ήταν ο Αρίσταρχος ο Σάμιος, ο οποίος γεννήθηκε το 310 π.Χ. Για αυτό τον λόγο, ο Στωικός φιλόσοφος Κλεάνθης πρότεινε στους Αθηναίους  την καταδίκη του «αιρετικού» Αρίσταρχου του Σάμιου, µε τη δικαιολογία, ότι κινούσε την Εστία των θεών και των ανθρώπων.

Υποστήριζε πως : «Οι Έλληνες θα πρέπει να υποβάλουν τον Αρίσταρχο τον Σάµιο σε δίκη επί ασέβεια, διότι προσπαθεί να κινήσει την Εστία του κόσµου (τη γη)». Η συγκεκριμένη κατηγορία, έχει διασωθεί από τον Πλούταρχο, στο έργο του Περί του εµφαινοµένου προσώπου τω κύκλω της σελήνης.

Ο Πλούταρχος αναφέρει στη συνέχεια: «Μόνο φίλε, πρόσεξε µη µας εµπλέξεις σε κατηγορία επί ασεβεία, όπως άλλοτε ο Κλεάνθης ενόµιζε ότι έπρεπε να κάνει µε τον Αρίσταρχο τον Σάµιο, και προσκάλεσε γι’ αυτό όλους τους Έλληνες, διότι αυτός (ο Αρίσταρχος) κινούσε του κόσµου την Εστία, όταν προσπαθούσε ο άνθρωπος να διασώσει την ερµηνεία των διαφόρων φαινομένων, και δίδασκε ότι ο Ουρανός µένει ακίνητος, ενώ η Γη κινείται κατά λοξό κύκλο και συγχρόνως γύρω από τον άξονά της».

Ο Αρίσταρχος τελικά αναγκάστηκε να φύγει από την Αθήνα προκειμένου ν’ αποφύγει την καταδίκη. Για να ερμηνεύσουμε την στάση του Κλέανθη θα πρέπει να λάβουμε υπόψη μας, πως οι Στωικοί είναι εκείνοι οι οποίοι υποστήριζαν την αλληγορική ερμηνεία των µύθων, µετά τον Θεαγένη τον Ρηγίνο, ο οποίος πρώτος προσπάθησε τον 6ο π.Χ. αι. να ερμηνεύσει αλληγορικά τον Όµηρο.

Ο Κλεάνθης  υπήρξε ο  κατ’ εξοχήν εισηγητής της αλληγορικής ερμηνείας, ενώ στη συνέχεια ο Χρύσιππος συστηματοποίησε αυτή τη μέθοδο. Έτσι µέσα από τους μύθους τους σχετικούς µε τους θεούς, ο φιλόσοφος, προσπαθούσε να εξηγήσει και να βάλει σε τάξη όχι πλέον τη ζωή των θεών αλλά τη ζωή των ανθρώπων.

Ο ουρανός αποτελούσε για τον Κλέανθη το θέατρο των αλληγορικών του θεωρήσεων, και το μοντέλο του Αρίσταρχου μάλλον του ανέτρεπε αυτό το μοντέλο ερμηνείας...…!
.

Η  ίδια ιστορία επαναλαμβάνεται στις 6 Μαρτίου του 1616, όταν ο  Ιταλός φυσικός, μαθηματικός, αστρονόμος και φιλόσοφος (Galileo Galilei, 15 Φεβρουαρίου 1564 – 8 Ιανουαρίου 1642), γνωστός ως Γαλιλαίος, υποστήριξε πως η Γη κινήται γύρω από τον ήλιο, κάτι το οποίο ερχόταν σε αντίθεση με τις τότε επικρατούσες Χριστιανικές πεποιθήσεις.

Ο Γαλιλαίος κλήθηκε στο Ιεροδικείο στη Ρώμη το 1633, όπου και του δώθηκε η εντολή να μην υποστηρίζει,  ούτε να διδάξει με οποιονδήποτε τρόπο την άποψη της ακινησίας του Ήλιου και της κίνησης της Γης. Έχοντας τότε, χωρίς δεύτερη σκέψη, υποσχεθεί να υπακούσει, αφέθηκε ελεύθερος και απέφυγε τον κίνδυνο να λογοκριθεί ή να απαγορευτεί κάποιο από τα βιβλία του. Σύμφωνα με τον μύθο, ο Γαλιλαίος φεύγοντας από την Ιερά Εξέταση επέμεινε στην άποψή του, αναφωνώντας:  «Και όμως γυρίζει»!